Pomoc społeczna może być świadczona w formie pieniężnej lub niepieniężnej.
Świadczeniami pieniężnymi są:
- zasiłek stały –świadczenie obligatoryjne (tzn. obowiązkowe) przysługujące osobie całkowicie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności, która spełnia kryterium dochodowe; wysokość zasiłku stałego zależy od wysokości dochodów osoby lub rodziny;
- zasiłek okresowy –świadczenie adresowane do osób i rodzin bez dochodów lub o dochodach, które nie wystarczają na zaspokojenie niezbędnych potrzeb życiowych (np. z powodu długotrwałej choroby, bezrobocia). Wysokość zasiłku jest ustalana w zależności od posiadanych przez osobę lub rodzinę dochodów, tj. do wysokości różnicy między kryterium dochodowym a dochodem. Okres, na jaki przyznane zostanie to świadczenie, ustala ośrodek pomocy społecznej na podstawie okoliczności sprawy.
- zasiłek celowy –świadczenie przyznawane na zaspokojenie niezbędnej potrzeby życiowej, np. zakup żywności, opału, odzieży;
- zasiłek celowy na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego, klęski żywiołowej lub ekologicznej – może być przyznany osobie albo rodzinie, którą dotknęło zdarzenie losowe (np. pożar) bądź która poniosła straty w wyniku klęski żywiołowej lub ekologicznej.
- specjalny zasiłek celowy – świadczenie przyznane w szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium ustawowe.
Prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej przysługuje osobom i rodzinom w przypadku występowania jednej z przesłanek o których mowa w art. 7 ustawy o pomocy społecznej, a których dochód na osobę w rodzinie nie przekracza kryterium dochodowego, określonego w art. 8 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej.
W roku 2023 kryteria dochodowe uprawniające do otrzymania pomocy finansowej wynoszą:
- dla osoby samotnie gospodarującej - 776 zł.
- dla osoby w rodzinie - 600 zł.
Zmianie uległy również kwoty świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej: maksymalna kwota zasiłku stałego wynosi 776 zł.
W związku z powyższymi zmianami zmieniły się także kryteria uprawniające do korzystania z pomocy w formie posiłków i zasiłków celowych na zakup żywności z programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie dożywiania”, wynoszą one:
- dla osoby samotnie gospodarującej - 200% z 776 zł. tj. 1552 zł.
- dla osoby w rodzinie - 200% z 600 zł. tj. 1200 zł.
Świadczeniami niepieniężnymi są:
- praca socjalna;
- pobyt i usługi w domu pomocy społecznej.
- pomoc w postaci schronienia, posiłku, odzieży – realizuje się ją poprzez udzielenie schronienia, poprzez przyznanie tymczasowego miejsca noclegowego w noclegowni, schronisku, domu dla bezdomnych i innym miejscu dającym schronienie (np. ośrodku interwencji kryzysowej,). Pomoc w postaci jednego gorącego posiłku dziennie przyznawana osobom, które własnym staraniem nie mogą go sobie zapewnić. Pomoc taka przyznawana dzieciom i młodzieży w okresie nauki w szkole może być realizowana w formie zakupu posiłków;
- sprawienie pogrzebu – obejmuje obowiązek sprawienia pogrzebu w sposób ustalony przez gminę, zgodnie z wyznaniem zmarłego. Sprawienie pogrzebu jest zadaniem własnym gminy i ma charakter obowiązkowy;
- poradnictwo i pomoc instytucjonalna – realizowane są przez Ośrodek Pomocy Społecznej, który oferuje osobom i rodzinom pomoc w formie pracy socjalnej, poradnictwa prawnego, psychologicznego, pedagogicznego. Pracownicy socjalni udzielają również pomocy w załatwianiu spraw urzędowych oraz w utrzymaniu kontaktów z otoczeniem. Pomoc ta świadczona jest niezależnie od kryterium dochodowego;
- pomoc w formie usług opiekuńczych przysługuje osobom samotnym, które z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymagają pomocy innych, a są jej pozbawione.